Mijke Withagen werkt als beleidsadviseur op de afdeling Leerrecht en ondersteuning van de gemeente Rotterdam, voorheen bekend als de afdeling Leerplicht. Zij vertelt: ‘Mijn collega’s van de afdeling Jeugd onderzoeken in Generation R de groei en gezondheid van kinderen in de Maasstad. Met de resultaten van de studie ontwikkelen zij strategieën om zwangere vrouwen, kinderen en jongeren beter te ondersteunen. Ze kijken naar allerlei factoren die invloed hebben op gezond en kansrijk opgroeien. Sinds kort hebben ze schoolverzuim aangewezen als één daarvan. Daarom werden CJG-stafarts Marlijn Küpers en ik uitgenodigd om een discussie te leiden rond dit thema.’ 

Focus verschuiven: van afwezigheid naar aanwezigheid

Onderzoekers, ouders en jongeren die deelnamen aan de discussie waren het erover eens: schoolverzuim is een indicator voor problemen in het latere leven. Mijke: ‘Het was interessant om tijdens de discussie te horen wat zij zien als belangrijke aandachtspunten. Eén daarvan, was dat er meer nadruk moet liggen op aanwezigheid in plaats van op afwezigheid. Natuurlijk is het belangrijk dat je gemist wordt als je er niet bent. Maar het is nog belangrijker dat je gezien wordt als je er wél bent. De rol van het schoolteam is daarbij superbelangrijk. Leerkrachten en andere medewerkers zijn vaak de eersten die kunnen merken dat een kind niet lekker in zijn vel zit.’     

Goed in beeld, ook op een nieuwe school

Een ander belangrijk aandachtspunt dat in de discussie naar voren kwam, was de overgang van de ene naar de andere school. ‘Vooral bij de overstap van het voortgezet onderwijs naar het mbo kan een leerling gemakkelijk “verdwijnen” in de anonimiteit’, legt Mijke uit. ‘Scholen werken al met overdrachtsdocumenten om informatie over leerlingen te delen, maar we willen nu kijken of en hoe deze documenten aangepast kunnen worden. Wellicht liggen daar kansen om verzuim nog beter tegen te gaan. En uit de verhalen bleek ook dat bepaalde andere procedures wat meer aandacht kunnen gebruiken. Hoe worden kinderen bijvoorbeeld ziekgemeld en bij wie? En wat is de follow-up?’ 

Meer onderzoek, meer kansen voor verbetering

De discussie vond vooral plaats om input te verzamelen voor verder onderzoek, vertelt Mijke. Zij is blij dat schoolverzuim als thema in beeld is bij haar collega’s van Generation R. ‘Samen met CJG Rijnmond werken we hard om kinderen, jongeren en scholen goede ondersteuning te bieden. Bijvoorbeeld via de methode PATS. Mooi dat het belang van dit soort ondersteuning nu ook in een breder perspectief wordt geplaatst. Hoe meer onderzoek er wordt gedaan, hoe beter we de nieuwe generaties van dienst kunnen zijn.’