Vaccineren: Vrijwillig of verplichting?

In zijn nieuwste blog pleit bestuursvoorzitter Hans Butselaar voor vrijwillig vaccineren. ‘Laat iedereen zelf de keuze maken’, schrijft hij. ‘Maar dan wel op basis van feitelijke informatie, waarbij risico’s en voordelen worden afgewogen. En dan niet alleen die voor het eigen kind. Ook de consequenties voor de gemeenschap moeten meewegen.’ Je leest het hieronder.

Je hebt het ongetwijfeld opgemerkt: er is een levendige discussie gaande over vaccineren. De meningen – en dat heb je wel vaker rond dit type onderwerpen – staan vaak lijnrecht tegenover elkaar; wel vaccineren versus vertrouwen op de natuur, de keuze voor vaccineren is vrijwillig tegenover een verplichting je kind te laten vaccineren. Er is weinig ruimte voor nuance, laat staan begrip voor elkaars standpunten. Over en weer beschuldigt men elkaar van onverantwoordelijk optreden.

Nu is de discussie ook geen gemakkelijke. Kun je op de wetenschap vertrouwen, zeker als de deskundigen het niet altijd met elkaar eens zijn? Je maakt als ouder een keuze voor je kind, maar wat voor consequenties heeft die beslissing voor de maatschappij? Ik doel daarmee op de groepsimmuniteit; het gegeven dat je als gemeenschap wordt beschermd. Als er voldoende individuen in de groep beschermd zijn, is de kans kleiner dat ziekten epidemische vormen kunnen aannemen. De WHO heeft daarvoor normen opgesteld.

Waar ik het in mijn blog over wil hebben is het aspect van vrijwilligheid. In ons land ligt de beslissing over wel of niet vaccineren bij de burger zélf; of bij de ouder als het kind die keuze (nog) niet kan maken. Maar in de bovenbedoelde discussie zag ik de panelen in de afgelopen tijd wel verschuiven. Opvallend was dat zelfs de fractievoorzitter van de VVD, Klaas Dijkhoff, op enig moment een lans brak voor verplichte vaccinaties. Moeten we die weg inslaan? Ik zeg met de kennis van dit moment: niet doen!

Waarom niet? In de eerste plaats omdat zo’n verplichting niet lijkt te werken. In verschillende landen bestaat een dergelijke verplichting, maar ligt de vaccinatiegraad (nog) onder die in Nederland. Maar één aspect vind ik nog belangrijker: vaccineren is toch een vorm van inbreuk op de lichamelijke integriteit. En met de vraag wie mag bepalen dat die geschonden mag worden, moet je zorgvuldig omgaan. Bij mij slaat op dit moment de balans dan door naar het individu zelf.

Laat iedereen dus zelf de keuze maken. Maar dan wel op basis van feitelijke informatie, waarbij risico’s en voordelen afgewogen worden. En niet alleen de risico’s en de voordelen voor het eigen kind. Ik vind dat de consequenties voor de gemeenschap moeten meewegen. Immers: vrijheid kent ook grenzen. Zoals bijvoorbeeld de veiligheid van de gemeenschap. Samen zorgen we immers voor de groepsimmuniteit. In dat verband begrijp ik ouders die willen weten hoe het staat met de vaccinatiegraad in de klas waarin hun kind terecht komt.

In het afwegingsproces rond wel of niet vaccineren hebben wij als CJG – als deskundigen – net als het RIVM een belangrijke taak. Wij kunnen heldere voorlichting geven met feitelijke informatie, ook over mogelijke bijwerkingen. Als CJG kunnen wij dat, want ervoor zorgen dat kinderen gezond en veilig kunnen opgroeien is ons bestaansrecht. Dat betekent ook dat we er alles aan willen doen om besmettelijke ziekten zo min mogelijk vat op kinderen te laten krijgen. Laten we de mogelijkheden die daarvoor zijn goed benutten en dus vaccineren; dat voorkomt leed!

Ps: er zijn tal van goede websites met alle relevante informatie over vaccineren. Kijk eens op Centrumvoorjeugdengezin, eenprikzogepiept.nl en rivm.nl