Nanda maakt zich zorgen over de HPV-vaccinatie tegen baarmoederhalskanker. ‘Vorig jaar vielen mijn nicht en veel van haar vriendinnen flauw!’
In mijn voorstelpraatje aan een nieuwe brugklas breng ik altijd in herinnering wat de leerlingen in de basisschooltijd met het CJG van doen hebben gehad: de ogen- en orentesten in groep 2, het wegen en meten, en de gesprekken in groep 7. Niet iedereen herinnert zich dat, zie ik aan sommige glazige blikken. ‘En de vaccinaties, die krijgen jullie ook van ons’, vertel ik dan. Die toevoeging maakt iedereen wakker.
Iiiieeeeuuuwww, is de reactie van de meiden. Ze bedekken hun bovenarmen met de handen, alsof ze de prik al voelen. Het wrange is: de jongens hoeven op deze leeftijd geen prikken meer, maar de meisjes krijgen de oproep voor twee keer een HPV-vaccinatie tegen baarmoederhalskanker als ze 12 jaar zijn. Dat ze hierover zelf mogen beslissen maakt soms heel wat los. Mijn collega’s en ik kunnen er wel onafhankelijk advies over geven. En de websites Een prik zo gepiept en centrumvoorjeugdengezin/vaccinaties bieden meer informatie.
Aangedikte spookverhalen bereikten vroeger hooguit de eigen kring. Nu niet meer
In de spreekkamer begint Nanda over de prik. Volgende maand worden de 12-jarige meisjes uit haar regio gevaccineerd en ze heeft de oproep daarvoor ontvangen. ‘Mijn nicht is vorig jaar daarmee geprikt en zij en héél veel van haar vriendinnen zijn toen flauwgevallen’, begint ze bezorgd. ‘Dus ik vind het wel eng.’ Ik doe mijn best om uit te leggen dat het flauwvallen na een vaccinatie niets te maken heeft met het middel dat is ingespoten. En juist alles met de angst of zelfs hysterie die eraan voorafgaat. Daar zijn de meisjes in deze leeftijd bij uitstek bevattelijk voor. Met dank aan de sociale media. Kwamen aangedikte spookverhalen over een enge prik vroeger niet verder dan de eigen kring, nu komen ze met een beetje pech via een vlogger bij vele duizenden terecht.
Later is ooit. En ooit is te abstract om je nu al zorgen over te maken
Helaas vindt zo’n vlogger het niet nodig om het nut van de prik er even bij te noemen. Dus doe ik het maar. Een verstandig praatje over de kans om via dit seksueel overdraagbare virus ooit, veel later, kanker te krijgen is abstract. Seks, dat is op deze leeftijd voor later, en die kanker is maar héél misschien, en nóg veel later, toch? En die prik is heel snel al! Het leven is hier en nu. Een brugklasser die het over later heeft, bedoelt hooguit volgend schooljaar.
Dat er door deze prikken jaarlijks honderden doden worden voorkomen maakt wel indruk op Nanda. Om niet teveel met saaie statistiek te wapperen kom ik met een vergelijking. ‘Maak jij in de auto altijd je gordel vast?’ Verrast bevestigt ze dat. Ze weet dat dat veel verkeersdoden voorkomt. ‘De kans op een ongeluk is klein. Toch doe je je gordel om. Want je weet niet wat er zal gebeuren. Het is een klein beetje moeite die veel ellende kan voorkomen. Net als die prik.’ Ze zucht. ‘Zoiets zei mijn moeder ook al. En ze zegt dat ik het juist op Instagram moet zetten als het géén pijn doet. Maar dat vind ik stom.’ Toch knikt ze aarzelend en wrijft met een pijnlijk gezicht over haar bovenarm.
Meer informatie? Kijk op:
Praten met een brugklasser
Het CJG volgt ieder kind, vanaf de geboorte tot het jaar waarin het 18 wordt. Onderdeel hiervan is een gesprek dat de jeugdverpleegkundige op school heeft met iedere brugklasser: hoe gaat het, zowel geestelijk, lichamelijk als sociaal? In de serie Praten met een brugklasser deelt een van onze jeugdverpleegkundigen over deze gesprekken die zij al 8 jaar geregeld voert. Haar ervaringen zijn geanonimiseerd.