Praten met een brugklasser: laatste blog

Het schooljaar is altijd al een eind op stoom als de aftrap wordt gemaakt voor de gesprekken met de brugklassers. De nieuwe lichting moet eerst een beetje vertrouwd zijn geraakt met het leven op de middelbare school. Als de onwennigheid eraf is, kun je er beter over praten.

De leerlingen en hun ouders krijgen van te voren elk een brief over het brugklasgesprek. Tijdens een mentoruur stel ik mezelf voor aan de leerlingen. Met een klassikaal betoog geef ik het belang aan van stilstaan bij je gezondheid en welbevinden, en leg ik de vertrouwelijkheid en mijn beroepsgeheim uit. Ook benoem ik het wegen en meten en vertel ik over groei, ontwikkeling en puberteit. Vrijwel altijd roept dat laatste woord gegrinnik op.

De vragenlijst: over gezondheid, ontwikkeling en gevoelens

Als ik alles heb verteld, vraag ik ze een vragenlijst in te vullen. Dat woord veroorzaakt gezucht, gesteun en gegrabbel naar pennen, maar het rumoer verstomt weer als ze daadwerkelijk zijn begonnen. Meestal wordt het erg serieus genomen. Diverse vingers gaan omhoog.

• Mevrouw, ik slaap bij mijn vader beter dan bij mijn moeder, hoe moet ik dat invullen?
• Ik zit altijd op mijn telefoon! Hoeveel uur beeldscherm in de week is dat dan?
• Wat wordt bedoeld met problemen op school? (Antwoord: wat jij zelf als probleem ervaart)
• Is sportdrank ook een energydrank?

Sommigen pennen in uiterste concentratie hele verhalen en toevoegingen in de kantlijn. Ze lichten toe dat ze op school anders zijn dan thuis. Dat ze met hun broer altijd ruzie hebben, maar verder met niemand. Of dat ze zich met medicatie anders voelen dan zonder. Een enkele keer loopt iemand rood aan en begint te huilen. Een overleden grootouder, een pestverleden of een scheiding; er komt soms veel boven.

De brugklassers geven van alles weer in de vragenlijst. Naast de vaste vragen, is er ruimte om zelf alvast vragen te formuleren die later tijdens het persoonlijke gesprek aan bod kunnen komen. Na het invullen kijk ik altijd snel wat er zoal staat. Het varieert van vragen over puistjes tot gedetailleerde vragen over bijvoorbeeld de erfelijkheid van een bepaalde aandoening. Soms staat er beleefd en veelbelovend: Dat vertel ik liever in het gesprek. Of schrijft iemand gedecideerd: Dat gaat u niets aan. 

Dat gaat u niets aan. Tja, kinderen hoeven niet alles met mij te bespreken en soms krijg ik daarom ook de vraag van leraren: Denk je dat je altijd een eerlijk antwoord krijgt? Mijn ervaring is dat veel kinderen van alles met mij bespreken, ook heftige onderwerpen. Ik ben er voor ze en ze krijgen de ruimte om vragen, zorgen of problemen met mij te delen. Maar wat ze niet vertellen, weet ik natuurlijk niet. Ongetwijfeld zijn er leerlingen aan mijn tafel geweest met nare geheimen die ze voor zich hielden. Aan sommige kinderen zie je niets. En niet iedereen zal alles durven of willen vertellen.  Ik hoop in elk geval bij iedereen een zaadje te planten: Praat over je problemen! Mijn motto is dat een geheim alleen oké is, als het leuk is. Ik wijs alle leerlingen op de mogelijkheid om anoniem te chatten via www.jouwggd.nl. Dagelijks wordt die chat na schooltijd bemand door artsen en verpleegkundigen. In die veilige anonimiteit beginnen de gesprekken soms daar, waar ze in de spreekkamer op school zijn geëindigd. Een mooie aanvulling!  

Elk gesprek is anders 

Over de gesprekken die onze jeugdverpleegkundige in de afgelopen jaren voerde, schreef ze de serie 'Praten met een brugklasser'. Je leest bijvoorbeeld over Marcelle die door haar wijze woorden ouder lijkt dan 13 en over Jason wiens vader zijn moeder zo erg mishandelde, dat ze overleed. Of over Nicky die zichzelf veel te dik vindt, Gregory die wel erg vaak ziek is en over Tom van wie de ouders geen etiketje willen voor hun zoon. Dit was de 38e en laatste blog.