Eten

De maaltijden vormen een sociaal gebeuren. Het is gezellig! Tegelijkertijd is het ook een moment dat je als ouder met opvoeden bezig bent. Door het goede voorbeeld te geven, zorg je ervoor dat je kind van gezonde voeding leert genieten.

Voorbereiding voor de maaltijd

Als je kind 1 jaar is, kun je het best zorgen dat alles klaar is als je het gaat halen om te eten. Oudere peuters roep je wanneer het eten bijna klaar is zodat ze rustig af kunnen ronden waar ze mee bezig waren en aan tafel kunnen komen zitten. Bij jonge peuters gebruik je borden en bekers die niet kapot kunnen.

Vanaf een jaar of 3 of 4 kan je kind misschien al een beetje 'helpen', bijvoorbeeld door een pak melk op tafel te zetten. Dit is ook goed voor het zelfvertrouwen en de zelfstandigheid van je kind.

Knoeien hoort erbij

Knoeien hoort erbij als je een peuter hebt. Zeker bij een peuter van 1 of 2 jaar is het nodig om ervoor te zorgen dat je kind kan kliederen en knoeien zonder dat alles vies wordt. Gebruik bijvoorbeeld een plastic tafelkleed en doe je kind een plastic slab met knoeigootje om. Ook kun je een zeiltje onder de kinderstoel leggen.

Met de handen of een lepel eten

De meeste peuters beginnen met hun handen te eten als ze een jaar oud zijn. Dat is de eerste stap op weg naar zelfstandigheid. Kies eten dat je peuter goed met de vingers kan pakken, zoals stukjes brood, kaas of fruit. Dit kost veel concentratie. Terwijl je peuter oefent, kun jij best geregeld een hap in de mond stoppen.

Kies eetgerei dat past bij de motoriek van je kind. Tussen een en twee jaar kan je peuter leren om zelf met een lepel te eten. Meestal laat een kind merken er klaar voor te zijn door naar de lepel te grijpen. Dat is het moment om te beginnen. Natuurlijk hoef je niet te verwachten dat je peuter van dat eten al veel naar binnenkrijgt. Het is een hele klus voor je kind om iets op de lepel te krijgen, die naar de mond te brengen en het eten eraf te happen.

Om te zorgen dat je kind toch wat eten binnenkrijgt, maak je gewoon twee borden klaar. Een ervan geef je aan je kind. Van het andere bord geef je het tussendoor af en toe een hap. Kinderen vinden het prachtig om zelf met het eten bezig te zijn. Je kunt een compliment geven als je ziet dat je kind het zelf probeert.

Een vork komt pas later. Het duurt nog een paar jaar voordat je kind met mes en vork kan eten.

Regels en tafelmanieren

Je kunt van peuters nog niet verwachten dat ze netjes eten. Kinderen moeten nu eenmaal eerst bepaalde motorische vaardigheden onder de knie krijgen voordat ze netjes kunnen eten. Meestal is het voldoende om een paar duidelijke regels te stellen die bij de leeftijd passen. Als je kind 1 is, eet het nog met de handen en kan het maar kort aan tafel blijven zitten. Een driejarige eet met een lepel en kan misschien al 20 minuten tot een halfuur aan tafel zitten.

Verwacht niet te veel van je kind en zorg dat de regels haalbaar zijn. Zo bevorder je de sfeer aan tafel. Heel belangrijk daarbij zijn ook de complimentjes voor de positieve punten die je ziet: "Wat fijn dat je probeert met de lepel te eten."

Het goede voorbeeld geven werkt ook; als je kind ziet hoe jij eet, zal het dat na willen doen.

Hygiënetips

• Laat je kind zien dat je groente en fruit wast voordat jullie het eten.
• Leer je kind om de handen te wassen voor het eten (en na toiletbezoek). Bacteriën en ziektekiemen verspreiden zich ook via je handen.

Hoe maak je het gezellig aan tafel?

Een gezellige sfeer aan tafel is belangrijk, maar niet alle kinderen kunnen lang rustig aan tafel blijven zitten. Dat hangt samen met de leeftijd en het temperament van je kind. Verwacht dus niet te veel. Tips:

• Probeer de tafel leuk en uitnodigend op te dekken. Een oudere peuter kun je al een beetje laten 'helpen', bijvoorbeeld door dingen die niet kapot kunnen gaan op tafel te laten leggen.
• Samen praten tijdens het eten is natuurlijk heel leerzaam en gezellig. Je kunt verwoorden wat je kind doet en bijvoorbeeld samen de happen tellen. Dat is ook nog eens goed voor de taal en het denken van je kind.
• Geef peuters een kleine portie die past bij hun leeftijd. Schenk er niet te veel aandacht aan als je kind het bordje niet leeg eet en ruim gewoon de tafel af. Wil je kind kort na de maaltijd iets eten omdat het nog honger heeft, wees dan kordaat en laat het wachten tot het volgende eetmoment!

Wat kun je beter vermijden?

• Probeer opwinding en spanning aan tafel te vermijden.
• Laat je kind geen spelletjes spelen of tv-kijken onder het eten. Dat leidt te veel af.
• Soms ben je zelf met andere dingen bezig als je aan tafel gaat. Het is beter om je dan even te concentreren op het eetmoment. Probeer dat rustig en ontspannen te houden.

Vaste tijden voor de maaltijden

Het is handig om vaste tijden aan te houden voor de maaltijden: ontbijt, lunch en avondeten. Op vaste tijden eten, met alle gezinsleden, is gezellig. Je kind leert die momenten te waarderen en eet op regelmatige tijden. Bovendien is het een goed idee om 's avonds op tijd te eten, anders is je kind misschien te moe. Verder kun je op vaste momenten iets tussendoor geven (maximaal vier keer per dag). Je kind leert zo ook dat je niet de hele dag door kunt eten.

Lastige eters, kleine eters, grote eters

Sommige peuters zijn lastige of kleine eters. Ook als je grotere kinderen hebt, kunnen er eetproblemen ontstaan. Het komt steeds vaker voor dat kinderen overgewicht hebben, maar er zijn ook kinderen met ondergewicht.