Lichamelijke verandering in de puberteit

Door hormonen beginnen kinderen aan het einde van de basisschooltijd te veranderen. Bij meisjes vinden de eerste lichamelijke veranderingen plaats vanaf ongeveer 10 jaar. Bij jongens is dit meestal ongeveer een jaar later.

Lichaamsverandering meisjes

Meisjes krijgen borsten als ze gemiddeld 10 of 11 jaar zijn en soms ook al eerder. Daarna volgt de groei van het schaamhaar en het okselhaar. Vanaf 11 jaar zie je bij meisjes een groeispurt. Ook de schaamlippen worden groter en veranderen van kleur. De meeste meisjes worden voor het eerst ongesteld tussen hun 10e en 15e jaar.

Tussen de 15 en 18 jaar kunnen de borsten nog wat groter worden en de heupen wat breder.

Lichaamsverandering jongens

Bij jongens begint de puberteit met de groei van zaadballen. Daarna volgt al snel de groei van de penis en daarbij het groter worden van de balzak. Dit gebeurt als ze ongeveer 11 -12 jaar zijn. Ze krijgen een eerste zaadlozing als ze gemiddeld 14 jaar zijn.

Er komen ook veranderingen zoals de groei van schaamhaar en okselhaar (vanaf 12 jaar). De stem van een jongen wordt lager als hij tussen 11 en 16 jaar is. Dit heet de baard in de keel krijgen. Door de hormonen groeit het strottenhoofd in de keel, bij jongens meer dan bij meisjes. Bij jongens kun je het soms echt zien: ze krijgen een adamsappel. De stembanden worden door die groei langer en ook dikker. Daardoor wordt de stem lager. Je zoon moet wennen aan die nieuwe stembanden. Hij heeft er een tijdje minder controle over. Daardoor gaat zijn stem soms ineens omhoog, zijn stem slaat over, vaak midden in een zin of, vaker nog, in een lied. Dit gaat vanzelf over.

Wat kun je doen?

Je kunt je kind op deze veranderingen voorbereiden door erover te praten. Vertel je kind welke veranderingen er gaan komen en dat ze met vragen hierover bij je terecht kunnen. Vaak zijn kinderen wat onzekerder in deze periode. Dat is heel normaal. Praat erover dat lichamen er heel verschillend uit kunnen zien en dat dat ook voor geslachtsdelen geldt.

Eerder of later in de puberteit

Als je je zorgen maakt omdat je kind extreem vroeg of laat in de puberteit is, vraag dan advies van de jeugdarts van de Jeugdgezondheidszorg of de huisarts. Bijvoorbeeld als je dochter beginnende borsten krijgt voor haar 8e of pas na haar 12e verjaardag. Of als de zaadballen van je zoon gaan groeien voordat hij 9 is of pas na zijn 13e verjaardag. Er zijn manieren om een te vroege puberteit bij kinderen tijdelijk te stoppen. Of om de veranderingen juist te stimuleren.