Niet durven praten

De meeste kinderen zijn wel eens verlegen. In een onbekende situatie kruipt je kind misschien achter je weg. Of het durft een onbekende geen antwoord te geven. Met een paar handige tips kan je je kind helpen om met die verlegenheid om te gaan. Soms is er iets anders aan de hand, je kind kan bang zijn. Je kind kan zich niet veilig genoeg voelen om zijn stem te laten horen. Er kan dan sprake zijn van selectief mutisme.

Wat is selectief mutisme?

Kinderen met selectief mutisme kunnen wel praten en willen dat ook. Het lijkt erop dat ze dichtklappen in bepaalde situaties of bij onbekenden. Het voelt dan niet veilig voor hen. Zelfs tegen jou kan je kind opeens niets meer zeggen zodra jullie bijvoorbeeld het schoolplein oplopen. Als je kind van jongs af aan gewend was naar de kinderopvang te gaan, heeft het daar waarschijnlijk ook gewoon leren praten. Nu je kind naar de basisschool gaat is dat een nieuwe situatie. Het kan zijn dat je nu voor het eerst merkt dat je kind soms niet praat. Vriendjes, met wie je kind thuis speelt en praat, krijgen in de klas of op de sportvereniging misschien geen antwoord. Bij selectief mutisme gaat het niet durven praten niet vanzelf over.

Kinderen met selectief mutisme zijn vaak ook erg perfectionistisch. Ze willen iets vaak pas doen als ze zeker weten dat ze het goed zullen doen. Denk daarbij bijvoorbeeld aan leren fietsen of zwemmen. Als je dit weet, maak je je misschien minder zorgen over de ontwikkeling van je kind.

Stel je kind gerust en neem hem serieus

Het is belangrijk dat je je kind niet probeert te dwingen om te praten. Misschien wil je je kind een beloning beloven als het bijvoorbeeld de juf gedag zegt. Dat werkt niet. Dit kan de angst om te praten zelfs erger maken. Vertel je kind dat je trots op hem bent. En dat jullie samen gaan proberen om het praten makkelijker te maken. Breng leerkrachten en andere volwassenen, met wie je kind dagelijks te maken heeft, op de hoogte van het probleem. Zo kunnen zij er op dezelfde manier mee omgaan. Wat je kunt proberen om je kind te helpen:

• Bereid je kind voor op een nieuwe of spannende situatie door er samen over te praten. Wie zijn erbij? Waar vindt het plaats? Hoe ziet de ruimte eruit? Hoe zal het verlopen? Van tevoren samen gaan kijken, zonder vreemden erbij, kan helpen de angst te verminderen.
• Vertel dat je begrijpt dat het moeilijk is om te praten en dat je trots bent als je kind er gewoon gezellig bij is.
• Geef het goede voorbeeld. Zoals gedag zeggen of iemand feliciteren. Je kind hoeft dat niet meteen ook te doen.
• Geef je kind complimenten wanneer er kleine stapjes gezet worden. Dat stimuleert het zelfvertrouwen. Reageer niet te overdreven, want dat kan juist verkeerd werken.
• Praat je kind ergens niet? Vraag dan af en toe of je kind naar de wc moet. Knikken of nee schudden lukt vaak wel. Zo voorkom je ongemakkelijke ongelukjes voor je kind.
• Probeer niet voor je kind te praten. Geef het de kans dingen zelf op te lossen, desnoods zonder praten. Wil je kind bijvoorbeeld zelf een boodschap doen? Kies samen een rustige winkel uit en laat je kind bedenken wat het graag wil hebben. Ga mee de winkel in, maar blijf op de achtergrond. Als je kind echt niet verder durft, mag het steun vragen bij jou, maar grijp niet zelf in. Lukt het niet? Probeer het later dan nog een keer.

Hulp zoeken

Als het praten een probleem blijft, neem dan contact op met de Jeugdgezondheidszorg of de huisarts. Zij kunnen je helpen bij het vinden van de juiste hulp. Hoe eerder kinderen met selectief mutisme behandeld worden, hoe groter de kans op succes.

Meer info

• Selectiefmutisme.nl - van stichting selectief mutisme, met o.a. activiteiten voor kinderen met selectief mutisme
• Spreektvoorzich.nl. - van Stichting Behandeling Selectief Mutisme. Uitgebreide informatie over het herkennen en vaststellen van selectief mutisme. Plus therapiemethode. Wil je de leerkracht van je kind meer informatie over selectief mutisme geven, wijs hem of haar dan ook op deze website.