Anne is een rustig en sociaal meisje uit de derde klas. Ze is bekend bij het zorgteam op school. ‘Haar verzuim is medisch’, benadrukt de zorgcoördinator. Anne heeft de zieke van Pfeiffer gehad. Maar ze knapt langzaam op. En dat vindt school zorgelijk.
Ook de vragenlijst Jij en je gezondheid laat zien dat het goed is haar uit te nodigen voor een consult. De uitslagen bij algemene gezondheid, piekeren en slapen kleuren rood. Dus haal ik haar op een dag uit de klas. Ze is niet verbaasd.
Haar vermoeidheid komt niet alleen door de ziekte van Pfeiffer
Anne ziet er slecht uit, met donkere kringen onder de ogen. Terwijl ze net terug is van de vakantie. Enthousiast vertelt ze over haar eerste vliegreis, de spannende veiligheidscontrole en de veiligheid in het vliegtuig. ‘De reisleiding zei dat de zuurstofmaskers automatisch tevoorschijn komen!’
Als ik vraag hoe het met haar gaat, vertelt ze dat ze nog steeds erg moe is en regelmatig thuis blijft om bij te komen. Ze is naar de dokter geweest en slikt verschillende vitamines. Ook slaapt ze gemiddeld slechts 5 á 6 uren per nacht. ‘Mijn hoofd zit zo vol dat het niet lukt om in slaap te komen’, vertelt ze openlijk. ‘Maar dit heeft niks met die Pfeiffer te maken. Al daarvoor zat ik met mijzelf in de knoop’.
Vriendinnen vragen Anne dag en nacht om advies
Hoe het komt dat Anne zo slecht in slaap komt? Ze weet het niet. ‘Ik heb een goed leven en geen problemen’, benadrukt ze. Ook komt ze uit een liefdevol gezin, heeft ze veel vriendinnen en zijn de cijfers op school goed, ondanks het verzuim.
‘Waar denk je dan zoveel aan?’ vraag ik haar. Aarzelend begint ze met haar verhaal. Ze heeft veel vriendinnen met problemen, hoor ik. De meisjes hebben het thuis lastig, gaan met verkeerde vrienden om, nemen onverstandige risico’s of zetten zichzelf regelmatig in de problemen. De ene heeft ruzie met haar ouders, de andere spijbelt op school en nog een andere zit in de stress vanwege een mogelijke zwangerschap.
Allemaal appen ze Anne. Dag en nacht, om advies te vragen en haar op de hoogte te houden van de problemen. En Anne? Die leeft mee en wil voor iedereen klaarstaan. Want dat doen vriendinnen toch altijd?
Wil ze beter worden, moet ze aan zichzelf gaan denken
Ik zie wat er moet gebeuren en probeer het praktisch aan Anne uit te leggen. ‘Weet je nog wat de reisleiding in het vliegtuig zei over het zuurstofmasker? Dat volwassenen het bij een calamiteit eerst zelf moeten opzetten, voordat ze kinderen helpen?’ Anne herinnert het zich meteen. ‘Oh ja, dat is zo zielig!’ roept ze. ‘Ze laten die arme kinderen gewoon stikken!’ Maar als we verder praten over dit voorbeeld, begint ze het te begrijpen. Wie een ander wil helpen, moet eerst goed voor zichzelf zorgen. ‘Anderen helpen begint bij jezelf’, vat ik kort samen om haar verwarring te ordenen.
Om beter te worden moet Anne van haar gezondheid een prioriteit maken. Dit betekent: aan andere mensen grenzen stellen en aan haarzelf denken. Maar juist dat vindt ze zeer lastig. En juist dat is waarschijnlijk de reden waarom ze zo traag herstelt.
Ik stel voor om een gesprek met haar moeder te plannen. Misschien kunnen we samen bedenken hoe we haar kunnen helpen? Daar schikt Anne van, want ze wil haar moeder niet tot last zijn. Maar uiteindelijk stemt ze toe.
Hulp krijgen, in plaats van hulpverlener zijn
Diep in mijn hart voel ik dat dit een verwijzing naar de psycholoog wordt en bereid ik me voor op flinke weerstand. Anne is er zo aan gewend zelf een hulpverlener te zijn dat ze die rollen niet zomaar laat omdraaien. Haar verzuim lijkt ingewikkelder te zijn dan de virale infectie.
Zo loopt dit verhaal af
Hoe loopt dit verhaal af? Ik sprak met Anne en haar moeder en Anne is inderdaad bij de psycholoog aangemeld vanwege stress en somberheid. Haar ouders hebben regels ingesteld voor het gebruik van de mobiele telefoon en contact met haar vrienden. Daarmee is Anne uit haar hulpverlenersrol gehaald. Ze is hersteld, al heeft het nog wel enkele maanden geduurd.
Zorg voor schoolverzuim - Maggie Ciezka
Het CJG biedt begeleiding aan kinderen tot 23 jaar die door ziekte of omstandigheden niet naar school kunnen. In een speciaal consult ‘schoolverzuim’ bespreekt de jeugdverpleegkundige wat de problemen zijn en welke ondersteuning wellicht kan helpen. In de nieuwe serie Zorg voor schoolverzuim vertelt jeugdverpleegkundige Maggie Ciezka over deze consulten die ze al 13 jaar voor verschillende scholen uitvoert. De verhalen die ze hoort zijn soms grappig, soms triest en soms ondenkbaar. Haar ervaringen zijn geanonimiseerd.