Hoe bespreek je stress en psychisch welzijn?
Als ouders tijdens of na de geboorte last hebben van ernstige stress, kan dat veel invloed hebben op de ontwikkeling van hun kind. Daarom is het belangrijk dat zorg- en hulpverleners hier tijdens de eerste 1.000 dagen met ouders over in gesprek gaan. Maar vragen naar stress, psychische klachten en sociaal welzijn, dat is niet altijd makkelijk. Samen Groeien 010 ontwikkelde hulpmiddelen om professionals hierbij te ondersteunen.
Er zijn allerlei zaken die een gesprek over psychisch welzijn in de weg kunnen staan. Denk aan een te kleine vertrouwensband, weinig tijd bij consulten of problemen met de taal. Soms weten professionals niet goed naar wie ze kunnen doorverwijzen, of vinden ouders het moeilijk om dit onderwerp te bepreken. Al die barrières maken het lastig om goede zorg te bieden. Daarom ondervroeg Samen Groeien 010 ouders en zorgprofessionals: hoe kunnen we die barrières in de praktijk overbruggen?
Iedereen worstelt met dit onderwerp
Het onderzoek leverde een factsheet en cursus op voor iedereen die werkt met jonge en aanstaande gezinnen. Contactpersoon geboortezorg Svenja Aalburg volgde de cursus en is erg enthousiast: ‘Ik volgde de cursus met allerlei partners uit de keten. Gynaecologen, mensen uit wijkteams maar bijvoorbeeld ook van instellingen voor mensen met een beperking. Iedereen was goed opgeleid in zijn vak, maar we hadden toch allemaal vragen en twijfels. Opvallend om te zien dat iedereen worstelt met dit onderwerp, al ligt het accent bij iedereen iets anders. Zo vragen verloskundigen minder makkelijk naar een moeilijke jeugd, en JGZ-professionals weer minder makkelijk naar nare seksuele ervaringen. Onderwerpen waar je vanuit je vak niet vaak over praat, voelen onwennig.’
Factsheet Samen Groeien 010
Het bespreekbaar maken van stress, psychische klachten en sociaal welzijn bij (aanstaande) ouders: tips voor zorg- en hulpverleners.
Durven te luisteren
Wat Svenja daarnaast bijzonder vond, was dat er blinde vlekken zichtbaar werden. Ze vertelt: ‘Eén van de handvatten in de cursus is om écht ruimte te geven voor het verhaal van ouders. Uit het onderzoek bleek dat de manier waarop wij ouders benaderen, maakt dat ze niet altijd alles vertellen. Dat vond ik een confronterend inzicht, maar het klopt wel. Als professionals vinden we het vaak spannend om af te wachten en stiltes te laten vallen. Vanuit je rol ga je al gauw over op een advies, zonder alles te hebben gehoord. Maar juist als je durft te luisteren en kwetsbaar durft te zijn, kom je bij de kern. Je kunt ouders daar echt in vertrouwen.’
Snel kunnen handelen
En als het hele verhaal dan op tafel ligt, is het natuurlijk belangrijk dat je ouders verder kunt helpen. Svenja: ‘Het is fijn als je direct iets aan kunt bieden, want meestal ervaren mensen het probleem als heel urgent. Een goede voorbereiding zorgt ervoor dat je snel kunt handelen. Bijvoorbeeld door goede informatie mee te nemen in de vorm van folders of handige websites. De cursus gaat dan ook in op samenwerken in netwerken, zodat je snel kunt doorverwijzen naar de juiste hulp. Dat is voor ouders fijn, maar ook voor jezelf. Op die manier zit je namelijk zelf ook steviger in het gesprek.’
Meer informatie
Samen Groeien 010 is een actieonderzoek dat wordt uitgevoerd door onder meer het Erasmus MC, Hogeschool Rotterdam en CJG Rijnmond. Door samen te inventariseren wat werkt en dit toe te passen in de praktijk, willen we een sluitend integraal aanbod van zorg realiseren. Dit om de zorg- en hulpverlening rond de eerste 1.000 dagen te verbeteren, afgestemd op de behoeften van (aanstaande) ouders. Neem voor meer informatie, bijvoorbeeld over de cursus Handelingsverlegenheid, contact op via samengroeien010@erasmusmc.nl.