Is mijn kind hoogbegaafd? Zo herken je het en ga je ermee om

Kinderen die hoogbegaafd zijn voelen zich anders dan anderen

‘Kinderen die hoogbegaafd zijn, voelen zich vaak al van jongs af aan anders dan anderen. Hierdoor kunnen ze het gevoel krijgen dat ze niet matchen hun omgeving. De ontwikkeling van het kind loopt anders. Bijvoorbeeld de motorische ontwikkeling, de spraak- en taalontwikkeling en het zindelijk worden. Het kan sneller gaan dan gemiddeld, maar ook voor frustratie zorgen. Dit komt omdat ze vaak sneller willen ontwikkelen dan ze fysiek of emotioneel aankunnen op dat moment.

Ouders kunnen de opvoeding intensief ervaren. Zij voelen strijd of moeite met het opvoeden, maar weten niet waar dat door komt. Hierdoor ontstaan vaak frustraties of het gevoel om te falen als ouder. Een ontwikkelingsvoorsprong en/of hoogbegaafdheid vraagt om een andere opvoeding, die goed aansluit op de behoeften van het kind.’

Hoogbegaafd: wat is dat?

‘Gemiddeld ligt het IQ van een mens tussen de 90 en 110. We noemen iemand hoogbegaafd bij een IQ van 130 of hoger. Bij kinderen van 0 tot 4 jaar noemen we het vaak nog een voorsprong op de ontwikkeling en niet hoogbegaafd. Op die leeftijd is het nog niet aan te tonen. Uit onderzoek blijkt wel dat veel van deze kinderen op latere leeftijd bovenmatig slim zijn.

Hoogbegaafde kinderen hebben een snelle cognitieve ontwikkeling. Dit wil zeggen: een snelle ontwikkeling van het opslaan, verwerken, terughalen en toepassen van kennis en informatie. Daarnaast hebben ze ook hele sterke karaktereigenschappen. Deze eigenschappen worden zijnskenmerken genoemd. Denk hierbij aan perfectionisme en daarbij de lat heel hoog leggen. Ook een hoge gevoeligheid, een sterk rechtvaardigheidsgevoel en een sterke eigen wil zijn zijnskenmerken. Het liefst bepalen ze alles zelf.’

Van jongs af aan

‘Bovenstaande zijnskenmerken zijn van jongs af aan al sterk én in meerderheid aanwezig. Een kind wordt ermee geboren. De kenmerken die horen bij hoogbegaafdheid zijn vaak ook aanwezig bij kinderen met een bovengemiddeld IQ tussen de 115 en 130, maar over het algemeen minder sterk en afwijkend. Het kan ervoor zorgen dat het kind tijdens de ontwikkeling tegen problemen aanloopt. Daarom is het belangrijk dat een ontwikkelingsvoorsprong op tijd opgemerkt wordt.’

Een ontwikkelingsvoorsprong herkennen

‘Ouders met een kind dat een voorsprong heeft op de ontwikkeling merken de zijnskenmerken meestal wel op, maar kunnen het gedrag niet goed plaatsen. Een baby of peuter met een ontwikkelingsvoorsprong:

• Is heel alert;
• Is snel verveeld en vaak sneller uitgekeken op speelgoed;
• Heeft vaak een merkbaar ander slaappatroon;
• Heeft een sterke eigen wil;
• Kan snel verbanden leggen;
• Is erg gevoelig voor bijvoorbeeld geluiden of andere prikkels.’

Hoe je je kind kunt ondersteunen

‘Om zich goed te kunnen ontwikkelen heeft het kind begrip en acceptatie nodig vanuit zijn omgeving. Het kan een kind heel erg helpen als er in ieder geval één iemand in de omgeving is die hem kan uitleggen hoe het zit. Als hij zichzelf kan zijn, zal hij zijn mogelijkheden en talenten volledig laten zien en benutten.’

Vermoed je een ontwikkelingsvoorsprong bij je kind?

‘Mijn belangrijkste tip is: maak het bespreekbaar. Je kunt hiermee bijvoorbeeld terecht bij het CJG. Door op tijd te signaleren dat je kind een ontwikkelingsvoorsprong heeft, kun je voorkomen dat hij later tegen problemen aanloopt. Als ouder kun je dan zorgen dat je kennis krijgt over wat je kind nodig heeft en hoe je hem het beste kunt ondersteunen in de opvoeding.’

Meer informatie

Voor advies op maat kun je altijd contact met ons opnemen! We denken graag met je mee.