Pesten en gepest worden: hoe ga je ermee om?

Als ouder kun je te maken krijgen met pesten. Je kind wordt gepest of je kind is zelf de pester. Beide situaties zijn lastig. Hoe kun je als ouder pesten voorkomen of aanpakken? Pedagoog Sandra van der Sluis geeft tips.

De afgelopen jaren is het percentage kinderen en jongeren dat gepest wordt gedaald. Toch geeft 1 op de 10 kinderen in de basisschoolleeftijd nog steeds aan aan minstens één keer per maand slachtoffer te zijn van pesten. Als gevolg hiervan gaan kinderen zichzelf minder leuk vinden en hebben ze minder vertrouwen in leeftijdsgenoten. Ook kunnen ze last krijgen van angsten, somberheid of eenzaamheid. Niet alleen gepeste kinderen, maar ook kinderen die pesten kunnen last hebben van negatieve gevolgen.

Pesten voorkomen

Uiteraard wil je als ouder voorkomen dat je kind pest of gepest wordt. Ondanks dat je dit niet volledig in de hand hebt, zijn er wel een paar dingen die je kunt doen om de kans op pesten te verkleinen. Zo helpt het om de weerbaarheid van je kind te vergroten. Weerbaarheid betekent dat je grenzen kunt stellen en voor jezelf kunt opkomen. Oefen hiermee door je kind veel zelf te laten doen. Moedig je kind aan om nieuwe en spannende situaties aan te gaan. Laat daarbij merken dat je vertrouwen hebt in je kind en geef een compliment als hij iets probeert.

Naast weerbaarheid helpt het ook om sociaal contact te stimuleren. Dit kun je doen door veel met je kind te praten en samen dingen te doen. Stel open vragen en laat je kind zelf met ideeën of oplossingen komen. Verder is het belangrijk dat je kind voldoende mogelijkheden heeft om met andere kinderen te spelen.

Een belangrijk onderdeel van sociaal contact bevorderen en pesten voorkomen is het omgaan met gevoelens. Kinderen moeten leren om gevoelens zoals boosheid en verdriet op een goede manier te uiten. Wanneer een kind sterk emotioneel reageert op een vervelende opmerking of situatie, wordt de pester als het ware beloond voor zijn gedrag. Help je kind om goed te leren omgaan met emoties door hem te stimuleren zijn gevoel uit te spreken. Als je kind dit lastig vindt, benoem dan het gevoel dat je ziet.

Wees met alles bewust van het voorbeeld dat je geeft aan je kind. Bedenk hoe jij met andere mensen omgaat en hoe jij je gevoelens uit.

Wat kun je doen als je kind gepest wordt?

Nodig hem uit om erover te vertellen. Door het te bespreken en serieus te nemen, laat je weten dat pesten niet oké is.
Probeer goed te luisteren en niet meteen een conclusie te trekken. Een opmerking als ‘Wat ontzettend vervelend voor je’ of ‘Dit maakt je vast verdrietig’ geeft op zo’n moment al veel steun.
Onderneem niet gelijk actie zonder het te overleggen met je kind. Dit kan de situatie verergeren. Ga samen op zoek naar een oplossing. Vraag aan je kind wat hij nodig heeft.
Pesten doet veel met het zelfvertrouwen van een kind. Geef je kind daarom veel complimenten en vertel hem regelmatig waar hij goed in is.

Wat kun je doen als je kind pest?

Ga, net als wanneer je kind gepest wordt, eerst het gesprek aan met je kind. Vraag wat er gebeurt en zoek uit wat de reden is dat je kind pest.
Luister goed naar je kind en probeer samen tot een oplossing te komen.
Probeer je kind in te laten zien wat het voor de ander kan betekenen wat hij zegt of doet. Het kan zijn dat je kind helemaal niet in de gaten heeft hoe kwetsend het is wat hij zegt of doet. Maak duidelijk dat pesten niet kan. Let wel op dat je het gedrag van je kind afkeurt, en niet je kind als persoon.