Mijn lijf, jouw lijf: de seksuele ontwikkeling van je kind

Lichaam ontdekken als baby en peuter

Vanaf de geboorte ontdekt je kind van alles door te voelen, kijken, proeven en ruiken. Zijn eigen lichaam ontdekken hoort hier ook bij. ‘Het is belangrijk dat je dat toelaat’, begint Esther. ‘Als je een hand wegslaat kan dat een verkeerd signaal geven. Zoals dat sommige lichaamsdelen ‘verkeerd’ of ‘niet van jou’ zijn.’

Peuters worden zich al iets meer bewust van hun lichaam. ‘Ze beseffen bijvoorbeeld dat er jongens en meisjes zijn, maar zien er zelf nog geen verschillen tussen’, legt Esther uit. ‘Maar ze zijn steeds nieuwsgieriger naar hun eigen lichaam en die van mensen om hen heen’. Kleuters proberen dingen uit en ontdekken daardoor grenzen. ‘Bijvoorbeeld door met hun ouders mee naar de wc te willen of ‘vieze’ woorden te roepen. Sommige peuters vinden het fijn om hun geslachtsdelen aan te raken, dat is heel normaal.’

Kleuters: contact met anderen

‘Wanneer je kind naar school gaat wordt zijn wereld groter. Vanaf dat moment zijn er vaak anderen om hen heen’, vertelt Esther. Kleuters spelen vaak spelletjes die het lichaam ontdekken stimuleren, zoals ‘vadertje en moedertje’. Ze beginnen ook vragen te stellen over verliefdheid en vriendschap. ‘Dit is hét moment om open gesprekken te voeren en serieus in te gaan op hun vragen’, benadrukt Esther. ‘Het is belangrijk om met hen te praten over sociale ‘regels’, zoals wat je wel of niet doet waar anderen bij zijn. Bespreek het verschil tussen goede en slechte geheimen en leer ze de ‘ondergoedregel’. Daarmee leren ze dat ze als ze daar zelf toestemming voor geven, ze overal aangeraakt mogen worden, maar nooit in het gebied van hun onderbroek.’

Nieuwe fasen, nieuwe vragen: basisschoolkind 6 tot 12 jaar

Kinderen tussen de 6 en 8 jaar praten hardop minder over seksualiteit, maar zijn er zelf vaak wel mee bezig. ‘Ze hebben op deze leeftijd vaak door dat bepaalde vragen over seksualiteit spanning opbrengen’, legt Esther uit. ‘Rond deze periode gaan ze zich vaak schamen voor hun blote lichaam. Hiernaast worden vriendschappen belangrijker voor ze en beginnen ze soms met het uitdagen van kinderen van het andere geslacht’.

Rond de leeftijd van 9 beginnen er lichamelijke veranderingen en neemt de invloed van vrienden toe. ‘Het is een periode waarin kinderen gevoelig zijn voor groepsdruk en beginnen met het verkennen van hun seksualiteit. Dit is een belangrijk moment om met je kind te praten over hun lichaamsbeeld en over risico’s op het internet’, zegt Esther. ‘Leer je kind dat wat zij op televisie en internet zien gespeeld is en niet altijd over liefde of elkaar lief vinden gaat.’

Gezond of ongezond seksueel gedrag

‘Kinderen hebben hulp nodig om het verschil tussen gezond en ongezond gedrag te begrijpen’, zegt Esther. ‘Ze zijn bijna dagelijks bezig met het ontdekken van hun eigen lichaam en seksualiteit. Het spelen van doktertje, verliefd worden en kussen zijn heel normaal, daar leren ze van.’ Wat ze van jou als ouder moeten leren is wat ongezond seksueel gedrag is. ‘Dat gebeurt onbewust al door hoe je als ouder op seksueel gedrag reageert. Dat geldt voor je eigen gedrag, maar ook hoe je reageert op mensen op straat of op televisie’, licht Esther toe.

Ook interessant:

• Het lichaam ontdekken: de seksuele ontwikkeling van je baby
• Seksuele ontwikkeling bij baby’s en peuters
  
• Lentekriebels: ontwikkelingen per leeftijdsfase
  
• Praten over seks: hoe doe je dat?
  
• 5 tips om de zelfstandigheid en het zelfvertrouwen van je kind te vergroten
  

Meer informatie?

Wil je meer weten over dit onderwerp? Neem dan gerust contact met ons op. Onze professionals denken graag met je mee.