Depressie bij jongeren: wat zijn de tekenen en hoe ga je het gesprek aan?

Bij jongeren is een depressie vaak lastiger te herkennen dan bij volwassenen. Dit komt omdat jongeren meestal tussendoor tijdelijke oplevingen hebben: ze zijn af en toe weer even iets vrolijker. Hierdoor kun je denken: zie je nou wel, het valt allemaal wel mee. Helaas betekent een opleving niet direct dat alles weer oké is.

Wat zijn de symptomen?

• Sombere stemming, het grootste deel van de dag en bijna elke dag. Vaak is er sprake van een verdrietig, leeg of hopeloos gevoel
• Duidelijk verlies van interesse en plezier
• Boosheid of prikkelbaarheid
• Gedragsverandering
• Gewichtsverlies of gewichtstoename
• Slapeloosheid of veel slapen
• Vermoeidheid, verlies van energie
• Gevoelens van waardeloosheid, onterechte schuldgevoelens
• Verminderde concentratie
• Verminderd prestatievermogen

Merk je dat jouw puber 2 weken of langer last heeft van een sombere stemming of zijn plezier of interesse in dingen heeft verloren? Dan kan het zijn dat hij depressief is. In dat geval is het belangrijk om het gesprek met hem aan te gaan. Wil jouw puber liever niet met jou in gesprek? Misschien is er een andere volwassene die hij wel in vertrouwen wil nemen.

Wat is de oorzaak van een depressie?

Bij jongeren is er vaak sprake van een reactieve depressie: dat betekent dat er iets is gebeurd wat de depressie heeft veroorzaakt. Denk hierbij aan pesten, overlijden, trauma, misbruik en andere nare ervaringen.

Een depressie kan verschillende oorzaken hebben. Het is daarom goed om ook altijd even contact op te nemen met de huisarts voor eventueel verder onderzoek.

Hoe ga je het gesprek aan?

Depressie is een lastig onderwerp om een gesprek over te starten, maar het is heel belangrijk om duidelijk te maken aan je puber dat je hem de tijd en ruimte geeft om over zijn problemen te praten. Laat je puber praten, laat merken dat je naar hem luistert en dat je hem serieus neemt. Stel open vragen, maar durf ook moeilijke vragen te stellen als je voelt dat dat nodig is.

Voorbeelden van open vragen die je kunt stellen:

• Hoe vind jijzelf dat het met je gaat?
• Weet je waarom jij je somber voelt?
• Is er iets verdrietigs gebeurd?
• Heb je zorgen of problemen?
• Hoe vaak ben je somber?
• Hoe lang voel je je al somber?
• Zijn er (nog) dingen die je leuk vindt om te doen?
• Doe je jezelf weleens expres pijn?
• Denk je weleens aan de dood?

Belangrijk hierbij is dat je doorvraagt, maar je puber niet overvraagt. Benoem dat het goed is van je puber dat hij hierover durft te praten. Betrek hem ook bij eventuele vervolgstappen: vraag wat zijn behoeftes zijn hierin.

Grote zorgen?

Geeft je puber aan weleens aan de dood te denken of zichzelf opzettelijk pijn te doen? Als hij een gevaar voor zichzelf dreigt te worden, is het belangrijk om stappen te zetten en hulp te zoeken.

Je staat er niet alleen voor!

Bij het CJG staat er altijd een jeugdverpleegkundige voor je klaar wanneer je advies nodig hebt, maar ook als jouw puber zijn hart wil luchten. Telefonisch, via de chat, op onze CJG-locaties, maar ook op middelbare scholen zijn onze jeugdverpleegkundigen te vinden. Bekijk onze contactmogelijkheden.