Als je kind denkt aan zelfdoding ... Wat kun je dan doen?
Depressieve gevoelens komen vaak voor onder jongeren. Ruim 5% van de jongeren tussen 12 en 18 heeft er langere tijd last van. Dat is voor hen lastig en ingewikkeld, maar ook voor jou als ouder. Zeker als hij daarbij ook aan zelfdoding denkt. Wat kun je doen om er voor je kind te zijn? Orthopedagoog Liesbeth geeft advies.
Gedachten aan zelfdoding komen niet vanzelf. Vaak gaat daar een lange tijd met depressieve gevoelens en gedachten aan vooraf. Daarom is het van levensbelang om snel te handelen als je kind depressief is. Maar hoe merk je dat er iets aan de hand is? ‘Als jongeren depressieve gevoelens hebben, kan dat er heel verschillend uitzien’, geeft Liesbeth aan. ‘Zo ligt het ene kind dagenlang in bed, terwijl het andere doet alsof er niets aan de hand is. Dat maakt het soms lastig om te zien hoe het echt met jouw kind gaat. Natuurlijk is belangrijk om in contact blijven met je kind, maar dat is niet altijd makkelijk in de puberteit. Blijf je best doen om naast je kind te staan en te laten zien dat je er voor hem bent. En ja, dat kan knap lastig zijn!
Hoe herken je het?
Sommige jongeren kunnen depressieve gevoelens en gedachten aan zelfdoding heel goed verbergen. Toch zijn er signalen die je misschien herkent, zoals:
- zich opeens terugtrekken
- somberder zijn en meer piekeren
- geen interesse meer hebben in hobby’s of sport
- Iets zeggen als 'Ik zie het niet meer zitten'
- Ander gedrag laten zien. Bijvoorbeeld opeens heel boos, of juist blij zijn na een sombere periode.
Dit zijn voorbeelden. Jouw kind kan ook iets anders laten zien. Wees alert als je kind zich anders gedraagt dan je van hem bent gewend.
Praten is belangrijk
‘Het kan ingewikkeld zijn als je kind laat weten of merken dat hij sombere gedachten en gevoelens heeft of dat hij aan zelfdoding denkt. Vraag hoe hij zich voelt. Laat hem zijn verhaal vertellen. Wat denkt en voelt hij precies? Weet hij waardoor het komt? Deze vragen zorgen niet voor extra gedachten over zelfdoding. De kans wordt juist kleiner dat je kind een zelfmoordpoging doet. Dus: Laat hem praten, luister met aandacht en neem hem serieus. En stel open vragen. Hierdoor voelt je kind zich begrepen en minder alleen.
Maak je je zorgen over je kind, maar lukt het je niet om erover te praten? Vraag iemand anders. Bijvoorbeeld een oom, lerares, sportcoach of buurvrouw.
Tips om over zelfdoding te praten
Praten over zelfmoord is moeilijk en verdrietig.
Een paar tips voor het gesprek zijn:
- Kies een plek waarbij je elkaar niet steeds moet aankijken: dat kan voor je kind te intimiderend en spannend zijn. Een wandeling is bijvoorbeeld fijner dan tegenover elkaar aan tafel zitten.
- Accepteer dat je kind deze gedachten en gevoelens heeft. Als je ze kleiner maakt, wil je kind er misschien niet meer met je over praten.
- Raak niet in paniek. Hoe moeilijk dat ook is. Je kind kan door jou ook in paniek raken.
- Zegt je kind iets als “Ik stop ermee,” of ‘Ik maak er een eind aan’? Vraag waarom hij dat zegt. De meeste mensen die aan zelfdoding denken willen niet dood, maar willen van hun problemen of pijn af.
- Je helpt je kind door te vragen wat meestal helpt om zich beter te voelen. Denk aan het luisteren naar muziek, het lezen van een boek of het maken van een ommetje.
- Vertel wat je positief vind aan je kind.
Wat kan je beter niet doen:
- Oordelen. Je kind kan zich dan onbegrepen, boos en eenzaam voelen. Dat kan de gedachten aan zelfdoding versterken.
- Zeg niet dat je begrijpt dat je kind aan zelfdoding denkt. Hierdoor kan je kind voelen dat zijn zelfbeeld klopt.
- Benadrukken wat er allemaal wel goed gaat. Je kind voelt zich hierdoor niet begrepen.
Hulp voor je kind
Wil je kind zich nu iets aandoen? Bel je direct je huisarts, de huisartsenpost of 112. Zij kunnen direct hulp voor je kind regelen. En blijf bij je kind.
Denkt je kind aan zelfdoding? Neem dan contact op met je huisarts of het CJG.
‘Zoek ook zelf iemand om mee te praten. Zo kun je je hart luchten en kun je er nóg beter zijn voor je kind.’
Anoniem chatten
Vragen of meer informatie?
Heeft je kind vaak depressieve gevoelens, denkt hij aan zelfdoding of vind je het moeilijk om hierover met hem in gesprek te gaan? Neem dan contact met ons op. Onze professionals denken graag met je mee!