Jezelf snijden of expres pijn doen heet zelfbeschadiging. Het kan tijdelijk opluchten, maar maakt je problemen vaak erger. Orthopedagoog Eva Jansen legt uit waarom jongeren zichzelf pijn doen, wat het met je doet, en hoe je hulp kunt krijgen om ermee te stoppen.
‘Zelfbeschadiging is een manier om met heftige emoties om te gaan’, legt Eva uit. ‘Sommige jongeren doen het om even niet meer verdrietig, boos of bang te zijn. Het kan voelen alsof je de controle terugkrijgt over je gevoelens.’
Snijden kan ook rust geven omdat je lichaam tijdens het snijden endorfine aanmaakt, een hormoon dat helpt om pijn te verminderen. ‘Het probleem is dat je lichaam eraan gewend raakt, waardoor je steeds meer of vaker pijn moet doen om hetzelfde effect te voelen’, zegt Eva. Dit maakt het moeilijk om te stoppen.
Hoewel snijden tijdelijk kan opluchten, maakt het de gevoelens vaak op de lange termijn erger. ‘Na het snijden voelen veel jongeren zich juist verdrietiger of schuldig’, legt Eva uit. ‘Ze weten dat het niet goed is, maar vinden het moeilijk om een andere manier te vinden om met hun emoties om te gaan.’
Zelfbeschadiging kan verslavend werken. Eva benadrukt: ‘Het is belangrijk om te begrijpen dat snijden geen oplossing is, maar een signaal is dat je hulp nodig hebt.’
Stoppen met snijden is moeilijk, maar je kan het zeker. Eva geeft enkele tips:
Praat erover: vertel iemand die je vertrouwt wat je voelt. Dit kan een ouder, vriend, familielid of iemand op school zijn.
Zoek hulp: je kunt anoniem contact opnemen met de Kindertelefoon of allesoké.nl. Zij kunnen naar je luisteren en je tips geven.
Praat met een specialist: als je liever vaker met dezelfde persoon praat, ga dan naar je huisarts. Die kan je doorverwijzen naar iemand die hier veel vanaf weet en je verder kan helpen.
Eva benadrukt dat praten met een professional vaak helpt. ‘Je huisarts en de specialist hebben geheimhoudingsplicht, dus zij mogen niets doorvertellen zonder jouw toestemming.’
Als je een vriend(in) hebt die zichzelf snijdt, probeer er dan voorzichtig over te praten. Eva legt uit: ‘Laat merken dat je er bent voor diegene en samen naar een oplossing wilt zoeken. Misschien kunnen jullie samen hulp inschakelen.’
Er zijn ook websites en forums waar jongeren terechtkunnen, zoals zelfbeschadiging.nl en sameninmijnschoenen.nl. Deze bieden betrouwbare informatie en een veilige plek om ervaringen te delen.
Heb je nog vragen over dit onderwerp? Neem dan gerust contact met ons op. Onze professionals denken graag met je mee.
