Wordt je kind regelmatig wakker in de nacht? Dat is heel normaal, zeker bij jonge kinderen. Maar het is wel vermoeiend, voor je kind en voor jou. In dit artikel legt jeugdverpleegkundige Daan uit waarom kinderen ’s nachts wakker worden en wat je kunt doen om te helpen.
‘Kinderen worden vaak wakker in de nacht, bijvoorbeeld omdat ze dorst hebben, moeten plassen of een droom hebben gehad. Dat hoort bij het normale slaappatroon’, vertelt Daan. 'Maar als je kind steeds wakker wordt of moeite heeft met opnieuw in slaap vallen, is het goed om te kijken naar de oorzaak.’
Soms slaapt je kind overdag te weinig of juist te veel. ‘Als je kind oververmoeid is maakt zijn lichaam het hormoon cortisol aan. Dat zorgt dat hij juist wakker blijft. Te veel slaap overdag kan er juist voor zorgen dat de slaap ‘op’ is midden in de nacht’, legt Daan uit.
Een andere oorzaak is hoe je kind in slaap valt. ‘Als hij in slaap valt op de bank of in jouw armen en dan wakker wordt in z’n eigen bed, kan dat je kind in de war brengen. Hij weet dan niet goed wat er gebeurt en wordt bezorgd of verdrietig.’
‘Een goed dagritme is belangrijk’, vertelt Daan. ‘Slaapt je kind goed overdag, dan zijn de nachten vaak ook rustiger. Op een bepaalde leeftijd kan je stoppen met het middagslaapje. Als je kind deze nog nodig heeft, let dan ook op het moment van het laatste dutje. Als dat te vroeg of te laat is, wordt de nacht vaak onrustiger.’
Een vast avondritueel helpt ook. ‘Ga elke avond op dezelfde manier naar bed. Houd een volgorde aan zoals: tandenpoetsen, pyjama aan, verhaaltje lezen. Zo weet je kind dat het tijd is om te gaan slapen’, zegt Daan. ‘Zorg ook voor rust: geen televisie (op de achtergrond) of tablet vlak voor het naar bed gaan.’
Laat je kind niet oververmoeid naar bed gaan, maar ook niet te vroeg. ‘Hoeveel slaap een kind nodig heeft is per kind verschillend. Vind de bedtijd die past bij de leeftijd en het gedrag van je kind’, adviseert Daan.
‘Blijf rustig en voorspelbaar. Maak het niet te gezellig in de nacht’, zegt Daan. ‘Zeg iets liefs, geef een knuffel en blijf even bij je kind tot hij weer rustig is. Maar houd het kort en simpel, zodat hij weer in slaap valt.’
Zorg voor een veilige slaapplek. ‘Laat bijvoorbeeld een nachtlampje aan of geef je kind zijn favoriete knuffel. Kijk ook of er geen schaduwen of geluiden zijn waar je kind bang van wordt.’
Wakker worden hoort erbij, maar kinderen die leren om zelf in slaap te vallen, slapen vaak sneller weer door. ‘Leg je kind dus het liefst wakker in bed, zodat hij zelf leert inslapen. Begin daar bij bedtijd mee, dan helpt de moeheid van je kind mee.’
‘Als je kind wakker wordt van een nachtmerrie, blijf dan rustig bij hem zitten tot hij weer bijna slaapt’, zegt Daan. ‘Praat er niet meteen over, maar bewaar dat voor de volgende dag. Dan kun je samen de droom bespreken als hij ontspannen is.’
Bij jonge kinderen helpt het om even samen te kijken naar knuffels of vertrouwde spullen in de kamer. ‘Dat haalt je kind uit de droomwereld’, legt Daan uit.
Doe het steeds op dezelfde manier. ‘Als je kind steeds iets anders mag als hij ‘s nachts wakker wordt, weet hij niet waar hij aan toe is. Lees dus niet de ene keer een verhaaltje terwijl je hem de andere keer in jouw bed laat. Kies wat bij jullie past en blijf daarbij. Dat zorgt voor rust.’
Word je kind vaak wakker ‘s nachts en slaapt hij niet meer door? Neem dan gerust contact met ons op. Onze professionals denken graag met je mee.
