Wanneer praten lastig is: hoe herken je TOS bij je kind?
Praat je kind weinig of versta je hem niet goed? Of lijkt hij anderen niet goed te begrijpen? Dan kan er meer aan de hand zijn dan een gewone taalachterstand. Jeugdarts Sharita legt uit wat een taalontwikkelingsstoornis (TOS) is, hoe je het herkent en wat je kunt doen als je kind hiermee te maken heeft.
Content
Wat is TOS?
TOS staat voor taalontwikkelingsstoornis. ‘Bij kinderen met TOS werken de hersenen anders als het om taal gaat’, vertelt Sharita. ‘Zij hebben daardoor moeite met praten, luisteren of begrijpen wat anderen zeggen. Dit heeft niets te maken met slim zijn of hoe vaak je met je kind praat.’
TOS komt vaker voor dan veel mensen denken. Ongeveer 5% van de kinderen heeft er last van. ‘Het is een blijvende stoornis’, zegt Sharita. ‘Maar als je er op tijd bij bent, kun je je kind goed helpen met de juiste begeleiding.’
Hoe herken je TOS bij je kind?
Ieder kind leert praten op zijn eigen tempo, het is dus belangrijk om echte symptomen te herkennen. ‘Kinderen met TOS praten bijvoorbeeld weinig, maken onduidelijke zinnen of gebruiken steeds dezelfde woorden’, legt Sharita uit. ‘Soms lijkt het alsof je kind je niet begrijpt of niet goed weet wat hij moet zeggen. Dat kan zorgen voor frustratie. Je kind wordt dan boos of trekt zich terug.’
Een kind met TOS:
praat weinig of brabbelt lang;
gebruikt kromme of onduidelijke zinnen;
begrijpt anderen niet goed;
geeft onlogische of onverwachte antwoorden;
lijkt niet mee te doen in gesprekken;
wordt snel boos of raakt snel overprikkeld.
‘TOS lijkt soms op verlegenheid, autisme of een gewone taalachterstand’, zegt Sharita. ‘Vooral bij kinderen die 2 talen leren, is het moeilijk te herkennen. Dan is het extra belangrijk om goed te kijken naar het hele plaatje.’
Wat kun je doen als je kind een TOS heeft?
Een taalstoornis gaat niet vanzelf over, maar met hulp kan je kind zich goed ontwikkelen. ‘Wacht niet te lang als je twijfelt over de taal van je kind. Peuters met een taalachterstand kunnen al geholpen worden bij de Voorschoolse Educatie’, zegt Sharita. ‘Hoe eerder je erbij bent, hoe beter de hulp kan aansluiten bij wat je kind nodig heeft.’
Kinderen met een TOS krijgen vaak logopedie of taaltherapie. ‘Jonge kinderen kunnen begeleiding krijgen in een speciale behandelgroep. Oudere kinderen krijgen soms extra hulp op school. Denk aan een leerkracht die gespecialiseerd is in taal of onderwijs op maat. Ook kan er hulp komen van een audiologisch centrum of een organisatie zoals Kentalis of Auris’, vertelt Sharita.
Als ouder kun je zelf ook veel doen:
Blijf met je kind praten, ook als hij weinig terugzegt.
Gebruik korte, duidelijke zinnen.
Herhaal woorden of zinnen rustig.
Geef één opdracht tegelijk.
Lees veel voor, kijk samen naar prentenboeken en moedig je kind aan om op de verhalen te reageren.
Geef je kind de tijd om te reageren. Snel praten of je kind op een dwingende manier vragen te reageren helpt juist niet.
Meer informatie?
Denk je dat je kind misschien een taalontwikkelingsstoornis heeft? Neem dan contact op met de huisarts. Die kan je eventueel doorverwijzen naar een specialist. Neem bij vragen gerust contact met ons op. Onze professionals denken graag met je mee.
Kijk ook eens op de websites van Kentalis, Auris, NSDSK of de Nederlandse Vereniging voor Logopedie en Foniatrie voor meer informatie en tips over TOS.
